Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh (Năm) – Ngày tử đạo 10/7/1840

Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh (Năm) sinh năm 1768 tại làng Mỹ Hương, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, và chịu tử đạo vào ngày 10 tháng 7 năm 1840. Ngài là một giáo dân Công giáo Việt Nam, được Giáo hoàng Gioan Phaolô II phong thánh vào năm 1988.

Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh (Năm): Một Tử Đạo Việt Nam

Thân Thế và Gia Đình

Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh sinh năm 1768 tại làng Mỹ Hương, xã Mỹ Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình, thuộc Giáo phận Hà Tĩnh. Ngài là con ông Antôn Hiệp và bà Mađalêna Lộc. Theo gia phả, ngài là cháu 15 đời của đệ nhất công thần Nguyễn Trãi (1380-1442)[2][3][4].

Sự Nghiệp Sơ Khởi

Năm 1800, Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh gia nhập quân đội của Nguyễn Ánh và đã góp công trong chiến thắng với quân của Cảnh Thịnh, nhờ đó được sắc phong làm Vệ úy. Khi Nguyễn Ánh lên ngôi lấy hiệu là Gia Long (1802), ngài xin giải ngũ để trở về quê sinh sống[2][3][4].

Giúp Đời, Truyền Đạo

Sau khi giải ngũ, Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh dành nhiều thời gian để học thêm về nghề thuốc và dần dần trở thành một lương y nổi tiếng khắp vùng. Ngài chữa bệnh miễn phí cho người nghèo và còn giúp đỡ họ bằng cách cho tiền. Lòng nhân ái của ngài được biểu hiện rõ nét khi trong làng gặp bệnh dịch tả, ngài đã bỏ ra cả hàng trăm quan tiền để phát thuốc nuôi dưỡng và chăm sóc các bệnh nhân[2][3][4].

Dấn Thân Phục Vụ Giáo Hội

Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh nhận lời làm trùm họ làng Mỹ Hương và vâng lời Đức cha Labartette – Bình, phụ trách việc dạy giáo lý trong hạt. Nhà ngài trở thành lớp giáo lý và chỗ trọ cho các thừa sai. Ngài dạy con cái yêu mến Giáo hội và trung kiên với niềm tin. Cô gái lớn của ngài đi tu dòng Mến Thánh Giá[2][3][4].

Tử Đạo

Năm 1838, vua Minh Mạng ra lệnh truy nã linh mục thừa sai Candalh Kim. Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh lén đưa linh mục này đi trốn ở Kim Sen, một trang trại cũ của tổ tiên. Khi quan sai lính đến nhà ngài khám xét, họ bắt ngài và tịch thu sách đạo. Ngài bị giam ở Đồng Hới và chịu nhiều cảnh nhục hình vì không chịu bước qua cây Thánh Giá. Ngài bị giam hai năm, trong thời gian đó, quan nóng lòng nên ba bốn lần gởi sớ về kinh đô xin nhanh xử tử ngài, nhưng vua Minh Mạng cứ trì hoãn bởi vì vua biết ngài là người đã được lòng dân[2][3][4].

Cảnh Tử Đạo

Ngày 10 tháng 7 năm 1840, vua Minh Mạng chấp thuận cho quan tỉnh Quảng Bình xử giảo ngài. Tại Đồng Hới, ngài vui mừng vì được giam cùng với Đức cha Borie – Cao, cha Điểm, cha Khoa và thầy Tự. Khi lính trói ngài lôi qua Thánh Giá, ngài liền phản kháng và khẳng định: “Thà chết không thà chối Chúa, dù chỉ trong giây lát”. Ngài bị xử giảo và trước khi chết, ngài cầu nguyện và nhắn nhủ những lời cuối cùng với gia đình và cộng đồng[2][3][4].

Suy Tôn

Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh được suy tôn lên bậc Chân phước ngày 27 tháng 5 năm 1900, và được tôn phong Hiển thánh ngày 19 tháng 6 năm 1988 bởi Giáo hoàng Gioan Phaolô II. Ngài được nhớ đến cùng với các Thánh Tử Đạo Việt Nam khác trong lễ kỷ niệm vào ngày 24 tháng 11 hàng năm[2][3][4].

Di Sản và Tôn Vinh

Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh để lại một di sản sâu đậm về lòng nhân ái, sự trung kiên và can đảm. Ngài được nhớ đến qua những câu thơ trên bia mộ: “Nghĩa khí nêu cao trên đất nước / Oai linh phù hộ khắp non sông”[3][4].

Lời Nhắn Nhủ Cuối Cùng

Trước khi chịu tử đạo, ngài nhắn nhủ con cái và cộng đồng: “Cha gởi lời chào các chức sắc và anh em giáo hữu Mỹ Hương. Cầu chúc mọi người bình an, trung thành giữ đạo. Hãy yêu thương nhau và sống đạo đức, các con sẽ gặp lại cha trên Thiên Đường”[3][4].

Kết Luận

Thánh Antôn Nguyễn Hữu Quỳnh (Năm) là một biểu tượng của lòng trung kiên và nhân ái, một trong những Thánh Tử Đạo Việt Nam được tôn vinh và nhớ đến mãi mãi.