WHĐ (26/6/2025) – Trong hai ngày 20–21/6/2025, Phân ban Từ vựng Hán Nôm Công giáo đã tổ chức kỳ làm việc chung trực tiếp đầu tiên, sau một thời gian dài sinh hoạt chủ yếu theo hình thức trực tuyến. Đây cũng là điểm mốc quan trọng khi cuốn Từ điển Hán Nôm Công giáo được xuất bản. Kỳ họp đánh dấu một bước phát triển mới trong hành trình nghiên cứu và bảo tồn kho tàng từ vựng Hán Nôm của Giáo hội tại Việt Nam – một di sản quý giá cần được lưu giữ và phát huy.
.jpg)
Các thành viên tại Văn phòng Phân ban Từ vựng Hán Nôm Công giáo
Phân ban Từ vựng Hán Nôm Công giáo là một phân ban chuyên môn trực thuộc Ủy ban Giáo lý Đức tin của Hội đồng Giám mục Việt Nam. Phân ban được thành lập năm 2023 với sứ mạng nghiên cứu, hiệu đính và tái bản các văn bản Công giáo cổ viết bằng chữ Nôm. Bên cạnh đó, Phân ban đang triển khai một dự án quan trọng, đó là biên soạn cuốn Từ điển chữ Nôm Công giáo, nhằm hệ thống hóa và phục hồi vốn từ vựng Công giáo đặc thù đã từng được sử dụng trong suốt nhiều thế kỷ.
.jpg)
Các thành viên tại Giáo phận Phan Thiết
Nhân dịp hoàn thành và xuất bản cuốn Từ điển chữ Nôm Công giáo – phần các kinh đọc sớm tối ngày thường và Chúa nhật, Phân ban đã quyết định tổ chức kỳ làm việc chung trực tiếp với sự hiện diện của hầu hết các thành viên thuộc nhiều giáo phận toàn quốc, dưới sự điều hành của Phó trưởng ban, nhà nghiên cứu Hán Nôm Michel Nguyễn Hạnh, nhằm tổng kết tiến độ công việc, trao đổi phương pháp và định hướng bước tiếp theo cho dự án.
Trong khuôn khổ kỳ làm việc, Phân ban đã đến chào thăm Đức cha Gioan Đỗ Văn Ngân, Giám mục giáo phận Xuân Lộc, đồng thời là Chủ tịch Ủy ban Giáo lý Đức tin, Uỷ ban phụ trách Phân ban Từ vựng Hán Nôm Công giáo, tại Tòa Giám mục Xuân Lộc. Trong buổi gặp gỡ, các thành viên đã báo cáo với Đức cha về các công việc đang thực hiện, tiến độ hiệu đính các văn bản cổ, kế hoạch biên soạn từ điển các phần tiếp theo…
.jpg)
Các thành viên tại buổi gặp gỡ với Đức cha Gioan Đỗ Văn Ngân
Đức cha Gioan đã ân cần lắng nghe, bày tỏ niềm vui và lời cảm ơn đối với những nỗ lực thầm lặng nhưng quý báu của anh chị em trong Phân ban. Ngài nhấn mạnh rằng công trình này không chỉ góp phần lưu giữ một kho tàng ngôn ngữ đặc sắc, mà còn là một dấu chỉ sống động cho thấy đức tin Công giáo đã bén rễ sâu trong nền văn hóa Việt Nam. Việc phục hồi và bảo tồn từ vựng Hán Nôm Công giáo là một công việc mang giá trị văn hóa quan trọng, góp phần khẳng định bản sắc và chiều sâu của đời sống đức tin tại Việt Nam. Đức cha cũng có những hướng dẫn quý báu mang tính chất định hướng cho hoạt động của Phân ban.
Sau buổi gặp gỡ với Đức cha Chủ tịch tại Tòa Giám mục Xuân Lộc, các thành viên Phân ban có cuộc gặp gỡ thứ hai cũng hết sức hữu ích với Đức ông Phêrô Nguyễn Chí Thiết, Trưởng Phân ban Từ vựng Hán Nôm Công giáo, tại trụ sở Tu đoàn Bác ái Chúa Kitô Tôi tớ, Giáo phận Phan Thiết, nơi Đức ông đang hưu trí. Đức ông Phêrô từng là trưởng Phân ban Từ vựng Công giáo với dự án biên soạn cuốn Từ điển Công giáo, một công trình nền tảng về từ vựng Công giáo tiếng Việt. Sau khi dự án này hoàn thành, Đức ông Phêrô đã đệ trình lên Ủy ban Giáo lý Đức tin đề nghị thành lập một phân ban chuyên trách về từ vựng Hán Nôm. Đề nghị này đã được Đức cha Chủ tích Uỷ ban chấp thuận và quyết định thành lập Phân ban Từ vựng Hán Nôm Công giáo vào năm 2023.
Các thành viên với Đức ông Phêrô Nguyễn Chí Thiết
Tại buổi gặp gỡ, Đức ông Phêrô bày tỏ niềm vui trước những thành quả bước đầu của Phân ban, đặc biệt là ấn phẩm Từ điển chữ Nôm Công giáo vừa được xuất bản. Đức ông chia sẻ tâm tình cảm động về hành trình dài của công việc biên soạn từ điển, khích lệ các thành viên tiếp tục dấn thân và giữ vững tinh thần phục vụ Giáo hội trong lĩnh vực đòi hỏi nhiều chuyên môn và kiên trì này.
Các thành viên Phân ban cùng dâng thánh lễ
Kết thúc kỳ làm việc chung, các thành viên Phân ban Từ vựng Hán Nôm Công giáo thêm xác tín về ý nghĩa của sứ vụ mình đang thi hành, góp phần gìn giữ một di sản ngôn ngữ của các thế hệ cha ông, qua đó, có thể làm sống lại những ký ức đức tin của một dân tộc đã đón nhận Tin Mừng và hội nhập sâu sắc với truyền thống văn hóa Việt Nam giàu màu sắc. Công việc tuy âm thầm nhưng cần thiết, vì làm sớm ngày nào thì các tư liệu cổ sẽ được bảo tồn sớm ngày ấy, đồng nghĩa với việc giảm đi các thất thoát kho tài liệu Hán Nôm cổ quý giá, đánh dấu một giai đoạn loan báo Tin Mừng tại Việt Nam.
Linh mục Giuse Vũ Văn Khương
