WHĐ (04/6/2025) – Ban Nghiên huấn của Ủy ban Giáo dân đã có loạt bài thường huấn dành cho giáo dân trong tháng 6/2025 với chủ đề: “Phục vụ trong tinh thần hiệp hành”.
Ủy ban Giáo dân trực thuộc Hội đồng Giám mục Việt Nam
Ban Nghiên Huấn
THƯỜNG HUẤN GIÁO DÂN THÁNG 6/2025
Chủ đề: PHỤC VỤ TRONG TINH THẦN HIỆP HÀNH
|
BÀI I: GIÁO HỘI NHIỆM THỂ CHÚA KITÔ BÀI II: MỤC VỤ LOAN BÁO TIN MỪNG BÀI III: ĐỨC MARIA – NGƯỜI NỮ LOAN BÁO TIN MỪNG: GẶP GỠ & LOAN BÁO TRONG KHIÊM NHƯỜNG |
———
BÀI I: GIÁO HỘI NHIỆM THỂ CHÚA KITÔ
Lm. Giuse Maria Lê Quốc Thăng
Trong Thông điệp Mystici Corporis Christi, Đức Thánh Cha Piô XII nói rằng: “Muốn diễn tả Hội thánh chân chính do Chúa Giêsu thiết lập, là một Hội thánh có đặc tính thánh thiện, công giáo, tông truyền, thì không thể tìm thấy biểu ngữ nào đẹp đẽ, cao quý, thần thiêng cho bằng gọi Hội thánh là Thân Thể nhiệm mầu của Chúa Kitô (Mystici Corporis Christi (Nhiệm Thể Chúa Kitô), AAS 35 (1943) 199)
1/ Giáo hội nhiệm thể Chúa Kitô
Từ ngữ “nhiệm thể” (mysticum corpus) được hiểu theo tiếng Việt là gồm có danh từ “thân thể” và tính từ mô tả “nhiệm mầu”. Thánh Phaolô trong thư thứ nhất gửi tín hữu Côrintô đã dùng hình ảnh thân thể để nói lên sự hiệp nhất nên một của Giáo hội trong Chúa Kitô: “Ví như thân thể người ta chỉ là một, nhưng lại có nhiều bộ phận, mà các bộ phận của thân thể tuy nhiều, nhưng vẫn là một thân thể, thì Đức Kitô cũng vậy. Thật thế, tất cả chúng ta, dầu là Do thái hay Hy lạp, nô lệ hay tự do, chúng ta đều đã chịu phép rửa trong cùng một Thần Khí để trở nên một thân thể” (1Cr 12, 12-13). Các thành viên khác nhau nhưng cùng nhau hợp thành một thân thể duy nhất; mỗi người có một nhiệm vụ riêng. Cũng chính thánh Phaolô nói với chúng ta về Giáo hội là Thân Thể của Chúa Kitô. “Người cũng là đầu của thân thể, nghĩa là đầu của Giáo hội”; “vì lợi ích cho thân thể Người là Giáo hội” (Cl 1,18.24). “Sống theo sự thật và trong tình bác ái, chúng ta sẽ lớn lên về mọi phương diện, vươn tới Đức Kitô vì Người là Đầu” (Ep 4,15). Sự khác biệt không tạo nên nguy hại cho sự hiệp nhất nhưng đóng góp tích cực cho sự phát triển chung của toàn thể cộng đoàn. Như vậy, theo quan điểm của Thánh Phaolô nhờ Bí tích Thanh tẩy mỗi người Kitô hữu thực sự được tháp nhập vào trong Thân thể nhiệm mầu của Chúa Kitô là Giáo hội nhờ Thánh Thần. Tất cả được liên kết nên một trong Đức Kitô như các chi thể trong một thân thể duy nhất. Đức Kitô là đầu, Giáo hội là thân thể. Vì thế, mọi thành phần trong Giáo hội hợp nhất với nhau, cùng được thông ban tình yêu, thiên tính và sự sống thần linh của Thiên Chúa nơi Đức Kitô. Không thể tách rời khỏi Giáo hội mà vẫn thuộc về Đức Kitô và một khi thuộc về Đức Kitô thì tất nhiên là thuộc về Giáo hội. Vì mỗi Kitô hữu chúng ta là Thân Thể của Ngài, không có gì và không ai có thể tách chúng ta ra khỏi thân thể đó và Ngài bao bọc chúng ta bằng niềm say mê và tình yêu của Ngài.
Giáo lý Hội thánh Công giáo cuối cùng xác quyết như thế này: “Đức Kitô là ‘Đầu của Thân Thể, nghĩa là Đầu của Giáo hội (Cl 1,18). Người là Nguyên Lý của cả công trình tạo dựng và công trình cứu chuộc. Khi được siêu thăng vào trong vinh quang của Chúa Cha, ‘Người đứng hàng đầu trong mọi sự’ (Cl 1,18), nhất là trong Giáo hội, và qua Giáo hội, Người mở rộng Nước của Người trên mọi sự”. (số 792)
Thánh Tông đồ nói với chúng ta: “Anh em là thân thể của Đức Kitô và là chi thể của Người và mỗi người có phận sự của mình”. Chúng ta hãy cố gắng nhận thức điều này rõ ràng hơn, phải làm nảy sinh trong chúng ta khát khao muốn đáp ứng với Chúa và chia sẻ tình yêu của Ngài giữa chúng ta, như những chi thể sống động của thân thể của Ngài. Mỗi người bằng nhân cách, bằng cá tính của mình loại trừ những mối nguy hại cho sự hiệp nhất để gìn giữ, phát triển sự hiệp nhất của Giáo hội.
2/ Giáo hội nhiệm thể tham gia sứ mạng của Chúa Kitô là Đầu
Sự sống Đức Kitô được thông truyền cho những người tin, và nhờ các bí tích, họ thực sự được kết hợp cách mầu nhiệm với Đức Kitô khổ nạn và vinh hiển. Nhờ Phép Thánh tẩy, chúng ta được nên đồng hình đồng dạng với Đức Kitô: “Chúng ta đều đã chịu phép rửa trong cùng một Thánh Thần để trở nên một thân thể” (1Cr 12,13). Nghi thức linh thánh ấy biểu tả và thực hiện sự thông dự vào cái chết và sự phục sinh của Đức Kitô: “Chúng ta đã cùng được mai táng với Người nhờ phép rửa trong cái chết của Người”; mà nếu “chúng ta đã hoà nhập với Đức Kitô nhờ đã chết giống như Người, thì chúng ta cũng sẽ được như thế nhờ sống lại như Người” (Rm 6,4-5). Khi thực sự thông phần vào Thân Mình của Chúa trong việc bẻ bánh Thánh Thể, chúng ta được đưa vào hiệp thông với Người và với nhau. “Vì chỉ có một tấm bánh, và tất cả chúng ta chia sẻ cùng một bánh ấy, nên tuy nhiều người, chúng ta cũng chỉ là một thân thể” (1Cr 10,17). Bằng cách này tất cả chúng ta được trở nên những chi thể của Thân Mình Người (x. 1 Cr 12,27), “vì mỗi người đều là chi thể của nhau” (Rm 12,5).
Như tất cả các chi thể của thân thể, tuy nhiều, nhưng chỉ tạo thành một thân thể, thì các tín hữu trong Đức Kitô cũng vậy (x. 1Cr 12,12). Trong việc xây dựng thân mình Đức Kitô, rất cần đến sự đa dạng của các chi thể và phận vụ. Chỉ có một Thần Khí duy nhất là Đấng ban những ân huệ khác nhau theo sự sung mãn của Người và tuỳ nhu cầu của các tác vụ vì ích lợi của Giáo hội (x. 1Cr 12,1-11) (LG, số 7). Do đó, Giáo hội trở nên đồng hình, đồng dạng với Đức Kitô và được tham dự vào các sứ vụ Tiên tri, Tư tế và Vương đế của Người. Vì thế, khi đã nên giống như Người, đã chết và sống lại với Người, chúng ta được tiếp nhận vào các mầu nhiệm của sự sống nơi Người, cho đến khi chúng ta cùng hiển trị với Người (x. Pl 3,21; 2 Tm 2,11; Ep 2,6; Cl 2,12; vv.). Khi đang lữ hành trên trần gian, khi bước theo lối đường Người đi trong đau thương và bách hại, chúng ta kết hợp với những đau khổ của Người như thân thể kết hợp với đầu, cùng chịu thương khó với Người để được vinh hiển với Người (x. Rm 8,17). Nhờ Người, “toàn thân, do được kiến tạo và liên kết với nhau nhờ các đường gân khớp nối, được tăng trưởng nhờ chính Thiên Chúa” (Cl 2,19). Trong Thân thể Người là Giáo hội, Người luôn trao ban các thừa tác vụ, nhờ đó, chúng ta phục vụ nhau để đạt tới ơn cứu độ nhờ quyền năng của Người, để khi thực thi chân lý trong đức ái, chúng ta tăng trưởng về mọi phương diện trong Đấng là Đầu của chúng ta (x. Ep 4,11-16).
Như thế, Giáo hội Nhiệm Thể Chúa thực sự là môn đệ Đức Kitô để lên đường loan báo Tin mừng, là một dân Tư tế để tôn thờ Thiên Chúa và là một dân Vương đế để tiến bước vào vinh quang Thiên quốc.
3/ Giáo hội nhiệm thể được sai đi loan báo Tin mừng
Công đồng Vaticanô II khẳng định rằng: “Tự bản tính, Giáo hội lữ hành phải Loan báo Tin mừng, vì chính Giáo hội bắt nguồn từ sứ mạng của Chúa Con và Chúa Thánh Thần theo ý định của Chúa Cha” (Sắc lênh về hoạt động truyền giáo của Giáo hội, số 02). Thật vậy, Chúa Giêsu đã thiết lập Giáo hội với sứ mạng loan báo Tin mừng. Sứ mạng đó đã được Chúa trao phó cho Giáo hội qua các tông đồ khi Người còn tại thế: “Anh em hãy đi khắp tứ phương thiên hạ, loan báo Tin mừng cho mọi loài thọ tạo” (Mc 16,15). Và như thế, loan báo Tin mừng không chỉ là lời mời gọi nhưng còn là một mệnh lệnh Chúa Giêsu truyền cho Giáo hội. Lãnh nhận sứ mạng từ Chúa Giêsu, Giáo hội có bổn phận rao giảng Tin mừng, dưới sự thúc đẩy của Chúa Thánh Thần, nhờ gương mẫu đời sống, lời giảng dạy và các bí tích mà dẫn người ta đến đức tin. Suốt hơn 2000 năm qua, Giáo hội vẫn luôn trung thành và cố gắng để chu toàn sứ vụ đem Tin mừng đến tận cùng trái đất. Chính vì thế, Giáo hội sống còn là nhờ sứ mạng này. Chúa Giêsu đã chịu chết, Người đã sống lại và nay Người về trời. Thời gian Thiên Chúa thực hiện ơn cứu độ đã hoàn thành, bây giờ là thời gian của một kỷ nguyện mới, kỷ nguyên loan báo và thông truyền ơn cứu độ cho muôn dân. Giáo hội sẽ tiếp nối Chúa Giêsu thực hiện kỷ nguyên mới này.
Lịch sử cứu độ không chấm dứt với việc Chúa Giêsu về trời, nhưng đã khai mở một trang mới, Người bây giờ trao ban ơn cứu độ qua và trong Giáo hội của Người. Người không còn hiện diện bằng xương bằng thịt nữa, mà hiện diện cách thiêng liêng trong Giáo hội. Chúa Giêsu trao phó cho các tông đồ, cho Giáo hội trách vụ phải nhân danh Người rao giảng việc sám hối và ơn tha tội cho muôn dân. Biến cố lên trời chứng tỏ rằng Chúa Giêsu đã chuyển giao nhiệm vụ cho các chứng nhân. Giờ đây đến lượt các tông đồ, đến lượt Giáo hội và đến lượt mỗi Kitô hữu hoạt động. Tất cả có nhiệm vụ làm cho kế hoạch cứu độ đã hoàn thành nơi Đức Kitô được tỏ hiện cho mọi dân, mọi nước. Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên mới của ơn cứu độ. Mỗi Kitô hữu đều có trách nhiệm làm nên giai đoạn mới của lịch sử Giáo hội, lịch sử cứu độ bằng chính đời sống chứng tá của mình. Ơn cứu độ của Chúa Giêsu thực hiện cách mỹ mãn có đến được con người và thế giới hôm nay hay không là tùy ở nơi chúng ta, những người Chúa Giêsu đã trao phó cho sứ mạng cứu độ. Chúa Giêsu dặn dò các môn đệ lần cuối: Các con hãy là nhân chứng về những sự việc ấy. Một nhiệm vụ mới đã được trao ban cho các môn đệ.
Chúa Giêsu về trời nhưng công trình cứu độ của Người vẫn phải được tiếp tục nơi thế gian này qua Hội thánh, qua các tông đồ và qua mỗi người Kitô hữu. Chúa Giêsu về trời để chính thức trao ban sứ mạng cứu độ cho Hội thánh, cho chúng ta. Kitô hữu chúng ta ngày nay vẫn hướng về trời tin tưởng và ước mong hạnh phúc Nước Trời, đó là một ước mong chính đáng. Tuy nhiên, cần phải ý thức rằng ước mơ ấy chỉ có thể thành hiện thực ngang qua cuộc sống chứng tá ở giữa lòng thế gian này, giữa con người hôm nay. Đi lên trời với Chúa Giêsu bằng chính từ đôi chân rảo bước gieo rắc Tin mừng trong cõi nhân sinh này.
Câu hỏi thảo luận
1) Anh chị em hiểu thế nào về cụm từ: Giáo hội là Nhiệm thể Chúa Kitô. Anh chị có nhận ra mình là chi thể của Chúa Kitô nơi giáo xứ, nơi gia đình của mình Không?
2) Anh chị em có ý thức như thế nào về bổn phận trách nhiệm của mình phải thi hành với tư cách là môn đệ của Đức Kitô trong giáo xứ, trong gia đình của mình?
3) Anh chị em cùng gia đình của mình đã sống đạo như thế nào để làm chứng cho Tin mừng nơi môi trường sống và làm việc của mình?
———-
BÀI II: MỤC VỤ LOAN BÁO TIN MỪNG
Lm. Antôn Hà Văn Minh
Đức tân Giáo hoàng Lêô XIV trong buổi hội thảo với các Hồng y tại hội trường Thượng Hội Đồng Giám Mục Thế Giới vào sáng thứ bẩy ngày 10/5/2025 đã phắc thảo chương trình mục vụ truyền giáo như sau: “Giáo hội là cung lòng trong đó chúng ta được sinh ra và, đồng thời, là đàn chiên (x. Ga 21,15-17), là cánh đồng (x. Mc 4,1-20) được trao cho chúng ta để chăm sóc và vun trồng, nuôi dưỡng bằng các bí tích cứu độ và để chúng ta làm cho phong nhiêu bằng hạt giống Lời Chúa, để, vững vàng trong sự hòa hợp và nhiệt thành trong sứ mạng, nó có thể bước đi, giống như dân Israel xưa trong sa mạc, dưới bóng mây và dưới ánh sáng lửa của Thiên Chúa (x. Xh 13,21). Và về vấn đề này, hôm nay tôi muốn chúng ta cùng nhau đổi mới việc gắn bó hoàn toàn với con đường mà Giáo hội hoàn vũ đã đi theo từ nhiều thập kỷ qua, trong đường hướng của Công đồng Vatican II. Đức Thánh Cha Phanxicô đã tài tình nhắc lại và cập nhật nội dung trong Tông huấn Evangelii Gaudium, mà tôi muốn nhấn mạnh một số khía cạnh cơ bản: sự trở về với quyền tối thượng của Chúa Kitô trong lời loan báo (x. số 11); sự hoán cải truyền giáo của toàn thể cộng đồng Kitô hữu (x. số 9); sự tăng trưởng trong tính hợp đoàn và tính hiệp hành (x. số 33); chú ý đến cảm thức đức tin (x. số 119-120), đặc biệt là trong những hình thức chân thực và bao hàm nhất của nó, chẳng hạn như lòng đạo đức bình dân (x. số 123); sự quan tâm trìu mến đến những người nhỏ bé nhất và bị bỏ rơi (xem số 53); đối thoại can đảm và tin tưởng với thế giới đương đại trong các thành phần và thực tại khác nhau của nó (x. số 84; Công đồng Vatican II, Hiến chế mục vụ Gaudium et Spes, 1-2)”.[1]
Qua đó chúng ta có thể vẽ lên phác đồ mục vụ truyền giáo chúng ta cần thực hiện trong thời gian này:
1/ Đức Kitô, đối tượng duy nhất chúng ta cần phải loan báo
Một trong những cám dỗ thời đại đối với công việc loan báo Tin mừng là làm cho Tin mừng biến mất vào trong những nhu cầu của thời đại với sự biện minh làm cho Tin mừng thích ứng với thời đại. Người ta nỗ lực đưa Chúa Giêsu vào các dấu chỉ thời đại, thay vì đưa dầu chỉ thời đại vào chính con người Chúa Giêsu. Do đó, Tin mừng trở thành lời biện mình cho những yêu cầu của con người, thay vì con người cần phải tìm lời giải đáp cho các vẫn nạn nơi Tin mừng. Đức Bênêđictô XVI đã nhận định: “Tin mừng giờ đây được loan báo xuất phát từ những người chỉ muốn thích ứng bản thân vào những khoảnh khắc mau qua hoặc từ những người chỉ đơn thuần chỉ trích người khác và cho rằng mình mới là những thước đo không thể sai lầm; nó cũng sẽ không xuất phát từ những người đi con đường dễ dàng hơn, những người bỏ qua một bên niềm đam mê đức tin, tuyên bố những điều sai lầm và lỗi thời, chuyên chế và theo chủ nghĩa duy pháp lý, tất cả những điều đòi hỏi con người, làm tổn thương họ và buộc họ phải hy sinh bản thân họ”.[2]
Đức tân Giáo hoàng Lêô XIV cũng đã nhận ra thách đố này khi ngài nói: “Ngày nay, không thiếu môi trường cho rằng đức tin Kitô giáo là điều phi lý, chỉ dành cho kẻ yếu đuối, kém hiểu biết; trong khi đó, họ lại đặt niềm tin vào các “bảo đảm” khác như công nghệ, tiền bạc, thành công, quyền lực hay lạc thú. Chính trong những bối cảnh như thế, việc làm chứng và loan báo Tin Mừng trở nên khó khăn. Người tín hữu có thể bị chế giễu, chống đối, khinh thường hoặc cùng lắm là được dung thứ một cách thương hại. Tuy nhiên, cũng chính vì thế mà sứ vụ loan báo Tin Mừng lại càng trở nên cấp thiết hơn, bởi thiếu vắng đức tin thường đi kèm với bi kịch đánh mất ý nghĩa cuộc đời, quên lãng lòng thương xót, vi phạm phẩm giá con người dưới những hình thức nghiêm trọng, khủng hoảng gia đình và muôn vàn vết thương khác mà xã hội đang gánh chịu. Ngay cả hôm nay, vẫn có những nơi Đức Giêsu được kính phục như một con người phi thường, một nhà lãnh đạo có sức hút, một “siêu nhân””.[3]
Vì thế, công việc mục vụ truyền giáo hôm nay là sự trở lại với quyền tối thượng của Chúa Kitô trong việc loan báo Canh tân việc rao giảng có thể cống hiến cho các tín hữu, cũng như cho những người nguội lạnh và không sống đạo, một niềm vui mới trong đức tin và hiệu quả trong hoạt động truyền giáo. Tâm điểm của sứ điệp rao giảng sẽ vẫn luôn luôn là một: Thiên Chúa, Đấng mặc khải tình thương vô biên của Người nơi Đức Kitô chịu đóng đinh và phục sinh… Đức Kitô là “Tin mừng vĩnh cửu”; Ngài “vẫn là một, hôm qua, hôm nay và mãi mãi”, nhưng sự giàu có và vẻ đẹp của Ngài thì vô biên. Ngài mãi mãi trẻ trung và là nguồn mạch vĩnh hằng của cái mới.[4]
Điều cốt lõi của việc loan báo Tin mừng chính là vị trí trung tâm của Đức Giêsu Kitô. Đấng Thiên Chúa mà chúng ta tuyên xưng là Đấng yêu thương nhân loại đến nỗi hiến ban Con Một của Người cho nhân loại, để Người Con ấy trở nên đường đi, sự thật và sự sống cho chúng ta. “Ngày nay, sự gắn kết với Đấng Thiên Chúa nhập thể ấy được thể hiện cách cụ thể nhất nơi Bí tích Thánh Thể, là nguồn mạch và đỉnh cao của đời sống Kitô hữu. Điều đáng buồn là tại nhiều nơi trên thế giới, Bí tích Thánh Thể không còn được tôn kính như đáng được, cụ thể là số tín hữu dự lễ Chúa nhật giảm sút nhiều hoặc coi Thánh lễ chỉ còn như một nghi thức vô hồn. Người Công giáo phải xin Chúa giúp chúng ta hiểu rõ hơn sự vĩ đại của hy tế Thánh lễ, đồng thời phải làm mọi sự cần thiết để Bí tích cao trọng này không bị lạm dụng”[5]. Nhưng thật đáng tiếc là Mình Thánh Chúa được “phân phối cho tất cả” mà không có một đòi hỏi nào, dẫn đến việc “hủy hoại tầm cao cả của mầu nhiệm sự Hiện diện đích thực” của Chúa. Ngài cũng tố cáo nỗ lực vô ích của một số giám mục muốn xây dựng “Giáo hội của ngày mai” bằng cách “gần như chỉ dùng các thuật ngữ chính trị”[6]. Việc thực hành nầy cách nào đó đang làm mất đi ý nghĩa bản chất của Giáo hội là truyền giáo. Công đồng Vatican II đã nhấn mạnh: “Rõ ràng là hoạt động truyền giáo gắn liền mật thiết với bản chất của Giáo Hội, hoạt động đó truyền bá đức tin mang ơn cứu rỗi, mở rộng để đưa đến thành toàn sự hợp nhất mang tính công giáo, được nâng đỡ bởi tính cách tông truyền, thể hiện ý nghĩa cộng đoàn của hàng Giáo phẩm, làm chứng, truyền đạt và làm tăng triển sự thánh thiện của Giáo Hội” (AG, số 6).
Khi lấy Chúa Kitô là trung tâm của việc loan báo Tin mừng, thì cũng đồng nghĩa với việc trao lại quyền tối thượng cho Kinh thánh. Cha Giuseppe Dossetti, một chuyên gia về Kinh thánh đã nhắc nhở: Có một bế tắc quan trọng của Giáo hội trong thời đại chúng ta: “Vấn đề nằm ở chỗ phải lưu giữ một quyền tối thượng thực sự, định lượng và định tính, trong mối tương quan với Kinh thánh. Mặt khác, Lời Thiên Chúa […] không còn là hạt giống không thể hư nát tạo ra dân Kitô giáo. Dân Kitô giáo […] có nguy cơ giảm sút dần dần, biến dạng, rơi vào tình trạng suy giảm nghiêm trọng và mất phương hướng, như xảy ra ngày hôm nay”. Lời Chúa chứa trong Kinh thánh có “đặc tính trình diễn, nhất là trong tác động phụng vụ, nổi lên tính cách thánh thiêng riêng biệt của nó” (Tông sắc Aperuit illis, 2) phù hợp với Đức Kitô. Nói tóm lại, hoặc có một quyền tối thượng thực sự của Kinh thánh trong đời sống của Giáo hội (một quyền bá chủ định lượng, định tính và cân xứng) hoặc đời sống Giáo hội suy yếu và mất đi ý thức định hướng và sự tự do loan báo[7].
2/ Sự hoán cải truyền giáo của toàn thể cộng đồng Kitô giáo
Ngày 25/10/2023, Thượng Hội Đồng Giám mục thế giới lần XVI đã gởi cho Dân Chúa văn thơ như sau: “Ngày này qua ngày khác, chúng tôi cảm nhận được lời kêu gọi cấp bách phải hoán cải về mục vụ và sứ vụ. Vì ơn gọi của Giáo hội là loan báo Tin Mừng không phải bằng cách quy về mình, nhưng bằng cách phục vụ tình yêu vô biên mà Thiên Chúa đã dành cho thế gian (x. Ga 3,16). Khi được hỏi về những kỳ vọng đối với Giáo hội nhân dịp Thượng Hội đồng này, những người vô gia cư sống gần Quảng trường Thánh Phêrô đã trả lời: ‘Tình yêu!’”[8].
Tại sao Thượng Hội đồng nhắc đến phạm trù hoán cải mục vụ và truyền giáo? Thưa bởi vì trong Giáo hội vẫn mang nặng tư tưởng “giáo sĩ tri”, điều mà Đức Phanxicô mạnh mễ lên án. Theo ngài: “Thái độ giáo sĩ trị không chỉ huỷ đi cá tính của người Kitô hữu, nhưng còn dẫn đến việc giảm thiểu và hạ thấp ơn Bí tích Rửa tội mà Chúa Thánh Thần đã đặt vào con tim của người tín hữu. Giáo sĩ trị dẫn đến việc áp đặt chuẩn mực cho giới giáo dân, bằng cách cư xử với họ như “kẻ thừa hành”. Giáo sĩ trị hạn chế những cố gắng và sáng kiến phong phú, và nếu tôi dám nói, những táo bạo cần thiết để mang Tin mừng vào những lãnh vực khác nhau của hoạt động xã hội và nhất là hoạt động chính trị. Giáo sĩ trị, còn lâu mới tạo ra xung lực cho những đóng góp và sáng kiến khác nhau, đồng thời dập tắt dần ngọn lửa tiên tri mà Giáo hội toàn thể được mời gọi làm chứng tá trong tim người tín hữu. Giáo sĩ trị quên rằng tính hữu hình và tính bí tích của Giáo hội thuộc về toàn thể dân Chúa (x. Lumen gentium, 9-14), chứ không chỉ thuộc về những người được tuyển chọn và những người thông thái”[9].
Con đường hoán cải mục vụ và truyền giáo chính là con đường hiệp hành, con đường tái khám phá ơn gọi của mỗi người Kitô hữu đã lãnh nhận qua Bí tích Rửa tội, để tất cả đều được mời gọi tham gia vào công việc của Giáo hội, không một ai được phép thờ ơ với ơn gọi của mình. Do đó, “Giáo hội cũng cần lắng nghe giáo dân, nam cũng như nữ, tất cả đều được mời gọi nên thánh vì ơn gọi Phép rửa của họ: chứng từ của các giáo lý viên, những người trong nhiều hoàn cảnh là những người đầu tiên loan báo Tin mừng; sự đơn sơ và sinh động của trẻ em, sự nhiệt tình của giới trẻ, những câu hỏi và lời kêu gọi của họ; những ước mơ của người già, sự khôn ngoan và ký ức của họ. Giáo hội cần lắng nghe các gia đình, những mối quan tâm giáo dục của họ và chứng tá Kitô giáo mà họ cống hiến trong thế giới ngày nay. Giáo hội cần phải đón nhận lời nói của những người mong muốn dấn thân vào các thừa tác vụ giáo dân hoặc vào các cấp tham gia đưa ra phân định và quyết định”[10].
Quả thật, việc loan báo Tin mừng là công việc chung của Giáo hội, vì thế không thể không có sự hiệp thông truyền giáo trong đời sống Giáo hội. “Một Giáo hội không làm chứng cho việc đón nhận hiệp thông không thể loan báo Tin mừng. Chia rẽ, tai tiếng và mọi lời loan báo đều bị cản trở. Khi Tin mừng của trái tim đến và luôn sẵn sàng, nó biến đổi cuộc sống cá nhân và tất cả các mối quan hệ gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, cộng đoàn, Giáo hội và xã hội dân sự. Sứ vụ loan báo Tin mừng là điều mà Đức Giáo hoàng Phanxicô gợi ý bằng mọi cách và trong mọi dịp – không chỉ liên quan đến “các chuyên gia” và các chủ thể Giáo hội được chọn. Mệnh lệnh của Chúa ra đi và loan báo Tin mừng thúc bách từ bên trong, từ tình yêu, để cho tình yêu luôi cuốn”[11].
Giáo hội truyền giáo mang lấy phong cách của các môn đệ, chứng tá truyền giáo có thể thực sự trở nên thú vị cho những người khác và thu hút họ đến với Chúa Kitô. Đức Phanxicô đã vẽ ra con đường hoán cải mục vụ và truyền giáo: con đường của lòng thương xót, bởi theo Đức Thánh Cha “Lòng tốt luôn có khuynh hướng lan toả. Tự bản chất, mọi kinh nghiệm đích thực về sự thật và lòng tốt đều tìm cách lớn lên trong chúng ta, và bất cứ ai đã từng trải nghiệm một sự giải thoát sâu xa đều trở nên mẫn cảm hơn với nhu cầu của người khác. Khi lan toả, lòng tốt bén rễ và phát triển. Nếu chúng ta muốn có một cuộc sống xứng đáng và sung mãn, chúng ta phải vươn ra tới người khác và mưu cầu lợi ích cho họ”[12]. Thật vậy, việc loan báo Tin mừng ngày nay phải thể tính sáng tạo qua việc đưa Tin mừng lồng vào thành một câu chuyện riêng của mỗi người mà chúng ta gặp hàng ngày, “những người chúng ta gặp ở ngã tư đường phố hoặc những người vẫn đến để tìm kiếm chúng ta trong thực tế cộng đoàn của chúng ta. Nói theo cách của Đức Thánh Cha Phanxicô: ‘Con người cần lòng thương xót; mặc dù vô thức, trong việc tìm kiếm. Con người biết mình bị thương, biết mình “đã nữa sống nữa chết’ (Lc 10, 30), mặc dù con người sợ phải thừa nhận điều đó. Khi họ bất ngờ thấy lòng thương xót đang đến gần, sau đó bằng cách phơi bày bản thân, họ đưa tay ra để cầu xin điều đó. Họ được lôi cuốn từ khả năng dừng lại của người Samaritano tốt lành, cúi xuống chạm vào da thịt bị thương. Và như vậy, qua cách của con người, họ đã đạt được Tin mừng. Hành động này ngược lại với hành động của nhiều người đi qua, và khi thấy người bị thương, họ bị một bệnh thấp khớp của linh hồn ngăn cản họ cúi mình xuống, họ ưu tiên cho những gì là không ô uế”[13].
3/ Chăm sóc yêu thương đối với những người “bị từ chối”
Để có thể thi hành công việc loan báo Tin mừng mang tính hiệp hành “chúng ta cần phải mở lòng mình hướng đến một sự hoán cải thật sự trong các mối tương quan, điều sẽ định hướng lại các ưu tiên của mỗi người. Chúng ta phải học lại từ Tin mừng rằng việc chăm sóc các mối tương quan không chỉ là một chiến lược hay công cụ để đạt hiệu quả cao hơn về mặt tổ chức, mà đúng hơn đó là cách Thiên Chúa Cha mạc khải chính Ngài trong Chúa Giêsu và trong Chúa Thánh Thần”[14]. Một trong những mối tương quan cần hoán cải đó là quan tâm chăm sóc yêu thương những con người đang bị loại trừ do bời nền văn hóa “vứt bỏ” thực hiện. Họ là những con người “bị coi là món hàng tiêu thụ sử dụng rồi vứt bỏ. Chúng ta đã tạo ra một văn hoá “vứt bỏ” hiện đang lan rộng. Không còn đơn thuần là vấn đề bóc lột và áp bức, mà là một vấn đề mới. Rốt cuộc thái độ loại trừ làm thay đổi ý nghĩa của tư cách là thành phần của xã hội chúng ta đang sống; những người bị loại trừ không còn là phần phụ thuộc hay bên lề hay bị tước quyền trong xã hội – họ thậm chí không còn là thành phần của xã hội nữa! Những người bị loại trừ không phải là những người “bị bóc lột” mà là những người bị gạt ra ngoài, những ‘đồ thừa’”[15].
Mục vụ truyền giáo hôm nay mời gọi chúng ta thiết lập mối tương giao thân tình với những người được coi là “không còn có giá trị” trong xã hội tiêu thụ này. Trong sắc chỉ “Hy vọng không làm thất vọng”, Đức Thánh cha Phanxicô mời gọi chúng ta quan tâm đến: những người cao tuổi những người này thường trải qua nỗi cô đơn và cảm giác bị bỏ rơi. Cộng đồng Kitô giáo và xã hội dân sự có trách nhiệm trân trọng kho báu là chính người cao tuổi, trân trọng kinh nghiệm sống, sự khôn ngoan và những đóng góp của họ[16]. Đối với những bệnh nhân, “phải xoa dịu những đau khổ của họ bằng cách thăm nom trong tình yêu thương và sự gần gũi. Những nghĩa cử của lòng thương xót cũng là những nghĩa cử của niềm hy vọng sẽ khơi lên tâm tình biết ơn trong lòng. Và cũng phải biết ơn tất cả những nhân viên y tế, trong những điều kiện thường là vất vả, họ vẫn quan tâm chăm sóc các bệnh nhân và những người dễ bị tổn thương nhất”[17]. Những người vì hoàn cảnh hết sức nhọc nhằn mà phải sống thấp kém, nhất là còn mắc phải các căn bệnh hoặc bị khuyết tật khiến cho việc tự chủ bản thân bị hạn chế rất nhiều cũng cần được chúng ta thắp lên niềm hy vọng qua việc chúng ta gặp gỡ, tiếp xúc, sẻ chia. “Việc chăm sóc họ là một bài ca tán dương phẩm giá con người, một bài ca hy vọng kêu gọi hành động hài hòa từ toàn thể xã hội”.[18]
Nhắc lại lời của Công đồng: tự bản chất Giáo hội là tuyền giáo, tuy nhiên hầu như công việc loan báo Tin mừng không đạt kết quả là bao nhiêu, Lời Chúa vẫn được gieo vãi, nhưng hạt giống rơi vào mảnh đất tốt quá ít, hầu như mảnh đất để Lời Chúa đâm chồi nẩy lộc không được chuẩn bị ký lưỡng, bởi một thời gian quá lâu con cái của Giáo hội vẫn duy trì một thái độ được gọi là “bảo tồn” để được “an toàn”. Đức Phanxicô đòi hỏi phải canh tân thay đổi tư duy nầy, ngài nói: “Tôi ước mơ một ‘chọn lựa truyền giáo’, nghĩa là một nỗ lực truyền giáo có khả năng biến đổi mọi sự, để các thói quen, các cách hành động, các giờ giấc và chương trình, ngôn ngữ và các cơ cấu của Hội thánh có thể được khai thông thích hợp cho việc loan báo Tin mừng cho thế giới hôm nay, hơn là cho sự bảo tồn của Hội thánh. Việc đổi mới các cơ cấu theo đòi hỏi của sự hoán cải mục vụ chỉ có thể được hiểu trong ánh sáng này: như một phần của cố gắng làm cho chúng có định hướng truyền giáo hơn, làm cho hoạt động mục vụ thông thường ở mọi cấp mang tính bao gồm và mở rộng hơn, khơi dậy nơi những người làm mục vụ một ước muốn không ngừng đi ra và nhờ đó kích thích một đáp ứng tích cực từ tất cả những người được Đức Kitô mời gọi đi vào tình bạn với Ngài.”[19]
Như vậy việc hoán cải mục vụ và truyền giáo đòi hỏi cộng đoàn Dân Chúa phải bước vào con đường hiệp hành, tất cả mọi thành phần Dân Chúa phải ý thức “cần ra đi rao giảng Tin mừng cho mọi người, mọi nơi, mọi dịp, không do dự, không miễn cưỡng hay sợ hãi. Niềm vui của Tin mừng được dành cho mọi người: không thể loại trừ ai”[20]. Ra đi nới rộng căn lều Giáo hội, làm cho Giáo hội mở ra với thế giới “cho phép chúng ta khám phá ra Chúa Thánh Thần đã gieo vãi những hạt giống của Tin mừng ở mọi nơi trên thế giới, trong mọi nền văn hóa và trong mọi cộng đồng nhân loại. Các hạt giống ấy sinh hoa quả theo khả năng sống các mối tương quan lành mạnh, vun đắp sự tin tưởng và tha thứ lẫn nhau, vượt qua nỗi sợ hãi sự khác biệt và tạo ra những cộng đồng thân thiện” [21], và ơn cứu độ được nẩy sinh từ đó.
———-
BÀI III: ĐỨC MARIA – NGƯỜI NỮ LOAN BÁO TIN MỪNG: GẶP GỠ & LOAN BÁO TRONG KHIÊM NHƯỜNG
Phaolô Lê Quang Hùng
Có lẽ hơn ai hết, Đức Maria đã học lấy nơi Thiên Chúa, qua Đức Giêsu, bài học “gặp gỡ và loan báo Tin mừng trong khiêm nhường tự hạ và hy sinh phục vụ”. Đó chắc hẳn cũng là bài học cho tôi trong sứ mạng Chúa trao phó.
Gương của Mẹ Maria
Bằng sự tự do của mình, Mẹ vẫn có quyền từ chối lời mời gọi của Thiên Chúa về việc “cưu mang Đấng Cứu Thế”. Mẹ cũng có thể bị từ chối nếu như đón nhận trọng trách cao quý này với thái độ hóng hách kiêu căng. Nhưng không, Mẹ đã “Xin Vâng” trong tâm tình của một ‘người tôi tớ’. Và thế là Tin mừng của một ‘Thiên Chúa tự hạ’ đã đến với thế gian qua một ‘con người khiêm tốn’ (Lc 1,46-55). Sự khiêm nhường này đã giúp Mẹ âm thầm phục vụ và chấp nhận hy sinh để ‘theo Chúa’ trên mọi nẻo đường loan báo Tin mừng.
Có Chúa ở cùng, Mẹ đã “lòng bừng cháy, chân bước nhanh” – “vội vã lên đường, đến miền núi,…” (Lc 1,39) bất chấp gian nan để ra đi loan báo Tin vui mừng, để mang Đấng Cứu Thế, mang tình yêu thương phục vụ đến với người chị em. Bà Elizabeth không che giấu hạnh phúc khi đón nhận tin vui từ Mẹ. Gioan Tẩy Giả đã ‘nhảy mừng’ vui sướng khi được Mẹ mang Đấng Cứu Thế đến (Lc 1,44).
Niềm vui có thêm rượu ngon ở tiệc cưới Cana, phép lạ đầu tiên của Chúa Giêsu, không phát xuất từ sự thể hiện quyền hành nhưng từ lòng trắc ẩn cảm thông và tinh thần yêu thương phục vụ của Mẹ. Cũng chính từ đó, một cách khiêm tốn, Mẹ đã giới thiệu Chúa Giêsu – Đấng quyền năng và yêu thương khi thốt lên “Người bảo gì thì hãy làm như vậy” (Ga 2,5).
Nếu thiếu vắng sự hy sinh và không dám chấp nhận gian khổ, chắc không thấy Mẹ cùng Con bước đi trên đường Thương khó đến tận đồi Canvê, con đường của niềm vui cứu độ.
Bồng bế Con buổi chào đời trong nghèo hèn chua xót và ôm lấy Con ngày tử nạn trong đau đớn tủi nhục chắc chắn không đánh đổi được với niềm vui của Mẹ suốt hành trình cùng Con trong sứ mạng loan báo Tin mừng. 33 năm hành trình dương thế của Chúa Giêsu cũng là ngần ấy năm Mẹ đã đồng hành trong âm thầm cầu nguyện, trong nhẫn nại yêu thương, trong khiêm nhường phục vụ và chấp nhận mọi khổ cực hy sinh.
Mẹ đã chọn đường lối của Thiên Chúa trong việc loan báo Tin mừng, con đường của khiêm tốn yêu thương và hy sinh phục vụ.
Những con người từng học theo gương Mẹ
Lắm lúc tôi tự hỏi: Nhờ đâu mà vào thời sơ khai của Giáo hội, nườm nượp người đón nhận Tin mừng, trong khi tỷ lệ người tin theo Chúa bao năm nay vẫn không thay đổi theo chiều hướng tích cực? – Đành rằng “Phaolô trồng, Apolo tưới, còn việc cho mọc lên là của Chúa” (1Cr 3,6), nhưng tôi đã ‘trồng’ và ‘tưới’ thế nào?
Tôi có dám học nơi các tiền nhân, những con người đã nhìn ngắm Mẹ là mẫu gương cho sự khiêm tốn – quên đi địa vị cao sang – để gặp gỡ và làm bạn với những con người kém cõi lạc hậu nhằm gieo rắc niềm vui của Tin mừng yêu thương và cứu độ; đã học nơi Mẹ đức hy sinh – chẳng ngại gian nan khổ cực – để liều mình đi tới những nơi ‘rừng thiêng nước độc’ hầu phục vụ những con người nhỏ bé thấp hèn; đã bắt chước Mẹ lòng can đảm bước theo Chúa đến cùng trên con đường thập giá.
Tôi có sẵn sàng học nơi Đức cố Giáo hoàng Phanxicô, con người luôn lấy đức khiêm nhường hy sinh phục vụ của Mẹ Maria làm ‘kim chỉ nam’ cho cuộc đời dấn thân phục vụ? Ngài đã không dành cho mình những đặc quyền mà đáng lẽ được hưởng, không sợ khó ‘lặn lội’ đến những vùng đất xa xôi nguy hiểm miễn là được mang Chúa đến đó, không ngại phải ‘cúi quỳ’ để cho tình yêu thương tha thứ được lan tỏa, không tiếc chút hơi sức cuối cùng để hiện diện và ban phép lành bình an và yêu thương của Chúa,…
…
Tôi học nơi Mẹ
Bao lâu tôi chưa dám hy sinh những tiện nghi vật chất để hòa mình vào cuộc sống của người nghèo khó; bao lâu tôi chưa biết thinh lặng để lắng nghe bao nỗi khắc khoải ưu tư của người đau khổ; chưa dẹp bỏ được cái tôi ích kỹ hẹp hòi, chỉ muốn dùng quyền uy để áp đặt; chưa nhìn thấy được những nét đẹp và hình ảnh của Chúa hiện diện nơi những con người xa lạ khó ưa, xấu xí hèn kém, ngay cả tội lỗi; chưa cảm nghiệm nỗi khát khao tình yêu thương và ý nghĩa cuộc đời của anh chị em… thì bấy lâu Tin mừng chưa thể đến với họ.
Mẹ Maria đã làm được, và Tin mừng đã được loan báo.
Học bài học khiêm nhường của Mẹ, tôi quyết tâm phải nhỏ lại để Chúa được lớn lên, phải hạ mình để Chúa được nhìn thấy, phải lùi lại để cho Chúa dẫn dắt, phải mờ nhạt để Chúa được tỏa sáng. Sự kiêu căng và tính ích kỹ sẽ giam hãm và bóp nghẹt Tin mừng mà tôi đã đón nhận.
Học bài học hy sinh phục vụ nơi Mẹ, tôi quyết tìm kiếm để “phục vụ chứ không phải để được phục vụ” (Mc 10,45), để cho đi hơn là muốn nhận lại, để sẵn sàng gánh vác hơn là đùn đẩy, để không sợ bị chỉ trích chê bai miễn cống hiến thật lòng, và nhất là để sao cho Tin mừng Chúa được rao giảng.
Cầu nguyện
Lạy Mẹ Maria, nhờ tiếng “Xin vâng” với thái độ khiêm nhường và tinh thần hy sinh phục vụ, Chúa đã đi vào cung lòng Mẹ và Mẹ đã đem Tin mừng đến cho nhân loại và cho chúng con. Lời ‘xin vâng’ ấy cũng được chúng con thốt lên ngày lãnh nhận Bí tích Thanh tẩy và Chúa đã đến với chúng con. Chúa cũng muốn Tin mừng này được loan đi. Xin cho chúng con đừng ích kỹ giam hãm Chúa trong con người kiêu căng tự mãn. Xin cho chúng con biết mau mắn loan báo Tin vui về một Thiên Chúa tình yêu và giàu lòng thương xót. Xin cho sự khiêm tốn hiền lành và tinh thần hy sinh phục vụ luôn là hành trang trên bước đường loan báo Tin mừng.
Hồi tâm
1) Có phải vì thiếu khiêm tốn khi giới thiệu ‘Chúa của mình’ cho anh chị em, khiến tôi không biết tôn trọng những giá trị khác biệt trong đời sống thường ngày của họ? Vậy liệu Tin mừng có được họ kính cẩn đón nhận?
2) Thiếu cầu nguyện, sự khiêm tốn và hy sinh đôi khi chỉ là những cử chỉ gượng ép, bề ngoài. Có hay không hiệu quả thật sự và lâu dài của việc loan báo Tin mừng?
3) Đừng quên hạt giống Tin mừng được “mọc lên” nơi anh chị em không phải nhờ tôi, nhưng qua tôi, chính Chúa thực hiện. Tôi có nhớ tạ ơn Chúa?
———-
BÀI IV: QUẢN LÝ THỜI GIAN VÀ CÂN BẰNG ĐỜI SỐNG: SỬ DỤNG THỜI GIAN ĐỂ CHU TOÀN SỨ VỤ, CÂN BẰNG ĐỜI SỐNG GIA ĐÌNH VÀ CỘNG ĐOÀN
Lm. Giuse Nguyễn Ngọc Ngoạn
Qua Bí tích Rửa tội, người tín hữu hợp thành dân Thiên Chúa và được thiết lập trong Nhiệm Thể Đức Kitô như những chi thể. Người tín hữu như những chi thể sống động, được mời gọi xây dựng Hội thánh và để thánh hóa liên tục tất cả các khả năng mà chúng ta đã nhận được từ lòng nhân lành của Thiên Chúa và từ ân sủng của Đấng Cứu Thế. Việc tông đồ của chúng ta là sự chia sẻ trong sứ vụ cứu chuộc của Hội thánh. Chúng ta được mời gọi làm nhân chứng cho Đức Kitô và đem Tin mừng vào trong một thế gian còn nhiều sự ác – sự dữ – sự tội, còn nhiều đau khổ… Để được như vậy, chúng ta cần phải nhận thức rõ vai trò và tầm quan trọng trong việc quản lý thời gian và cân bằng đời sống đối với cuộc sống nói chung và đối với việc chu toàn sứ vụ, xây dựng đời sống hạnh phúc gia đình nói riêng.
Quản lý thời gian là biết tận dụng cách đúng đắn thời giờ Chúa đã ban cho chúng ta trong đời sống hằng ngày cũng như trong cả cuộc đời. Có thời gian Chúa ban không phải là để chúng ta lăng xăng ôm đồm làm nhiều công chuyện nhưng là để chúng ta biết làm việc đúng lúc đúng thời, giờ nào việc đó, biết lập kế hoạch, dự liệu và kiểm soát thời gian dành cho các hoạt động cụ thể. Chúng ta cần phải xác định được mục tiêu, ưu tiên cho các công việc quan trọng, không xao nhãng… và luôn biết hồi tâm đánh giá, điều chỉnh vì lợi ích chung của công cuộc loan báo Tin mừng.
Để cân bằng được đời sống giữa gia đình và cộng đoàn, chúng ta cần phải xem xét và thực hành được sự hiệp nhất hài hòa. Không phải là chia đều thời gian cách máy móc cho mọi hoạt động nhưng là ưu tiên cách phù hợp trong từng giai đoạn của cuộc sống. Không vì mượn cớ lo cho việc của cộng đoàn giáo xứ mà xao nhãng công việc của gia đình, cũng như không chỉ lo toan cho gia đình nhỏ của mình mà quên đi lợi ích chung. Luôn có sự năng động và linh hoạt trong việc cân bằng đời sống để chúng ta có được sự an vui, có được năng lượng dành cho sứ vụ, cho gia đình, cho bản thân và cho tha nhân.
Để đạt được sự cân bằng trong đời sống, điều tiên quyết là chúng ta cần phải sử dụng thời gian một cách có hiệu quả. Khi làm chủ được thời gian, chúng ta có thể chủ động phân chia năng lực sống cho các khía cạnh quan trọng trong cuộc đời. Muốn sử dụng thời gian cách hiệu quả để chu toàn sứ vụ Chúa đã trao phó, chúng ta cần phải hiểu rõ vai trò và trách nhiệm của mình trong cộng đoàn cũng như trong gia đình. Chúng ta phải biết chu toàn công việc hằng ngày dù là nhỏ bé có hạn định. Chu toàn những công việc ngay phút giây này chứ không phải mơ về công việc ở thời chốn xa vời. Điều quan trọng là chúng ta phải tự hỏi công việc này có đẹp lòng Chúa, có theo Thánh ý Chúa không? Có nỗ lực tận tâm và cậy nhờ vào ân phúc Chúa ban hay không? Vì như Lời Chúa phán: “… không có Thầy, anh em chẳng làm gì được” (Ga 15, 5).
Trong việc cân bằng đời sống gia đình để xây dựng tổ ấm vững chắc, chúng ta cần phải nhận ra Chúa đã đặt để cho chúng ta vào một vị thế cụ thể để thi hành theo Thánh ý Chúa. Mỗi người đều có một chức phận và phải sống “xứng danh” trong bổn phận hằng ngày. Không chỉ là có mặt nhưng là sống gắn kết thực thụ với những thành viên của gia đình. Biết dùng thời giờ để quan tâm chăm sóc thông cảm lắng nghe và chia sẻ với nhau. Chúng ta cũng cần phải biết lập kế hoạch hoạt động chi tiêu trong gia đình, phân chia trách nhiệm cho mỗi thành viên trong gia đình, luôn duy trì những thời gian tình thân linh thiêng trong gia đình như bữa cơm gia đình, giờ kinh gia đình, giờ tụ họp chung.
Trong việc cân bằng các hoạt động của cộng đoàn, chúng ta cần phải hiểu rõ vị thế, khả năng, sở thích của chúng ta, biết sử dụng thời gian cách hợp tình hợp lý để đóng góp cho công cuộc chung. Chúng ta tham gia một cách tích cực nhiệt thành vào công cuộc loan báo Tin mừng, hỗ trợ và chia sẻ với những thành viên khác trong cộng đoàn, biết tìm niềm an vui trong sự phục vụ và niềm yêu thương.
Trong đời sống cộng đoàn, chúng ta cũng cần biết thân phận con người yếu đuối còn nhiều khuyết điểm, dễ thiên về tìm ích lợi cá nhân mà quên đi người bên cạnh, dần dần đánh mất tình liên đới giữa anh chị em với nhau và đời sống cộng đoàn trở nên căng thẳng, xáo trộn. Chúng ta cần phải biết được sự tương đối của trần gian và nhiệt tâm gắn kết với nhau bằng tình thương trong Tình yêu của Thiên Chúa, bằng sự bình an và hiệp nhất như lời nguyện của Đức Thánh Cha Lêô XIV cầu cho mọi người, như cành nho tháp vào cây nho là chính Chúa Giêsu Kitô (Ga 15,1-17). Chính Chúa đã mời gọi, quy tụ và gắn kết mọi người trong cộng đoàn lại với nhau. Trong tất cả các hoạt động nơi cộng đoàn, chúng ta lấy Chúa Giêsu Kitô là trung tâm, chúng ta bám vào Chúa để sống và để hoạt động. Sự hiệp nhất yêu thương này có được cũng là do ơn phúc của Chúa Thánh Thần và Tình thương của Chúa Cha và cũng là phản ánh sự hiệp thông nơi Ba Ngôi Thiên Chúa: “Con không chỉ cầu nguyện cho những người này nhưng còn cho những ai nhờ lời họ mà tin vào con, để tất cả nên một, như Cha ở trong con và con ở trong Cha, để họ cũng ở trong chúng ta. Như vậy, thế gian sẽ tin rằng Cha đã sai con. Phần con, con đã ban cho họ vinh quang mà Cha đã ban cho con, để họ được nên một như chúng ta là một: con ở trong họ và Cha ở trong con, để họ được hoàn toàn nên một; như vậy, thế gian sẽ nhận biết là chính Cha đã sai con và đã yêu thương họ như đã yêu thương con” (Ga 17, 20-23).
Chúa đã trao phó cho mỗi người chúng ta một sứ vụ để thi hành, Ngài cũng đã ban ơn thánh để chúng ta hoàn thành Sứ vụ loan báo Tin mừng của Chúa cho mọi người. Tham gia vào công cuộc sáng tạo, cứu chuộc và thánh hóa của Thiên Chúa, mỗi người chúng ta phải biết sử dụng thời gian Chúa ban để chu toàn sứ vụ loan báo Tin mừng, dùng khả năng Chúa ban để cân bằng đời sống gia đình và sứ vụ cộng đoàn, luôn luôn cố gắng nỗ lực hết mình và cậy trông vào Tình thương Thánh ý của Thiên Chúa.
Hồi tâm
1) Bạn sử dụng thời giờ Chúa ban cho mình trong một ngày sống như thế nào?
2) Làm thế nào để cân bằng giữa đời sống gia đình và đời sống cộng đoàn?
3) Đâu là giải pháp để trong gia đình có những buổi ăn cơm chung, đọc kinh chung?
———–
[1] Đức Lêô XIV, Diễn văn Đức Thánh cha Lêô XIV cho Hồng y đoàn ngày 10/5/2025: Di sản học thuyết xã hội của Giáo hội, https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/dien-van-duc-thanh-cha-leo-xiv-cho-hong-y-doan-ngay-1052025-di-san-hoc-thuyet-xa-hoi-cua-giao-hoi
[2] Joseph Ratzinger, “Giáo hội sẽ ra sao vào năm 2000”, trong một cuốn sách có tựa đề Niềm tin và Tương lai (Faith and the Future). https://vietcatholic.net/News/Html/269127.htm
[3] Bài Giảng đầu tiên của Đức Thánh Cha Lêô XIV trong thánh lễ bế mạc Cơ Mật Viện vào lúc 11g sáng Thứ Sáu, 09/5/2025, nguồn https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/duc-tan-giao-hoang-leo-xiv-dang-thanh-le-voi-cac-hong-y-ket-thuc-mat-nghi
[4] Đức Phanxicô, Tông huấn niềm vui Tin Mừng số 11.
[5] Gm. Phêrô Nguyễn Văn Khảm, Lắng Nghe Những Suy Tư Của Đức Bênêđictô Xvi Về Vấn Đề Giáo Sĩ Lạm Dụng Tình Dục Trẻ Em, nguồn: https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/lang-nghe-nhung-suy-tu-cua-duc-benedicto-xvi-ve-van-de-giao-si-lam-dung-tinh-duc-tre-em-34851
[6] Bản cáo trạng của Đức Bênêđictô XVI về cuộc khủng hoảng trong Giáo hội, Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch, nguồn https://Phanxicô.vn/2019/04/12/ban-cao-trang-cua-duc-benedicto-xvi-ve-cuoc-khung-hoang-trong-giao-hoi/
[7] Bài tham luận của Đức cha Corrado Lorefice, Tổng Giám mục Palermo “Anh em hãy ra đi…Thầy ở cùng với anh em mỗi ngày – Loan báo Tin Mừng hôm nay. Giáo hội được triệu tập cho việc hoán cải loan báo Tin Mừng của các cộng đoàn Kitô”, nguồn https://www.vaticannews.va/vi/church/news/2020-02/quyen-toi-thuong-cua-loi-hoan-cai-truyen-giao.
[8] Thư của Đại hội thường lệ lần thứ XVI của Thượng Hội đồng Giám mục gửi Dân Chúa, https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/thu-cua-dai-hoi-thuong-le-lan-thu-xvi-cua-thuong-hoi-dong-giam-muc-gui-dan-chua-52859
[9] Đức Phanxicô ,Thư của Đức Giáo Hoàng Phanxicô Gởi Đức Hồng y Marc Ouellet, Chủ tịch Uỷ ban Giáo hoàng về Châu Mỹ La Tinh, ngày 19-3-2026, https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/thu-cua-dtc-Phanxicô-lien-quan-den-van-de-giao-si-tri-34291
[10] Nt.
[11] Bài tham luận của Đức cha Corrado Lorefice, Tổng Giám mục Palermo “Anh em hãy ra đi…Thầy ở cùng với anh em mỗi ngày – Loan báo Tin Mừng hôm nay. Giáo hội được triệu tập cho việc hoán cải loan báo Tin Mừng của các cộng đoàn Kitô”, nguồn https://www.vaticannews.va/vi/church/news/2020-02/quyen-toi-thuong-cua-loi-hoan-cai-truyen-giao.
[12] Đức Phanxicô, Tông huấn Niềm vui Tin Mừng, số 9.
[13] Bài tham luận của Đức cha Corrado Lorefice, Tổng Giám mục Palermo “Anh em hãy ra đi…Thầy ở cùng với anh em mỗi ngày – Loan báo Tin Mừng hôm nay. Giáo hội được triệu tập cho việc hoán cải loan báo Tin Mừng của các cộng đoàn Kitô”, nguồn https://www.vaticannews.va/vi/church/news/2020-02/quyen-toi-thuong-cua-loi-hoan-cai-truyen-giao.
[14] Văn kiện sau cùng của Thượng Hội Đồng Giám Mục thế giới lần thứ XVI, số 51, nguồn: https://hdgmvietnam.com/chi-tiet/van-kien-chung-ket-cua-dai-hoi-thuong-le-lan-thu-xvi-cua-thuong-hoi-dong-giam-muc
[15] Đức Phanxicô, Tông Huấn Niềm Vui Tin Mừng, số 53.
[16] Đức Phanxicô, Sắc chỉ Spes non confundit, số 14
[17] Nt số 11.
[18] Đức Phanxicô, Sắc chỉ Spes non confundit, số 11
[19] Đức Phanxicô, Tông huấn Niềm vui Tin Mừng, số 27.
[20] Nt số 23.
[21] Văn kiện sau cùng của Thượng Hội Đồng Giám Mục thế giới lần thứ XVI, số 56.
